Dù dì phương đông – loài cú cá từng góp mặt trên tem bưu chính Việt Nam

Dù dì phương Đông còn có tên cú cá, là loài cú mèo lớn phân bố ở vùng Đông Bắc, Bắc Trung bộ, Trung Trung bộ và Nam bộ Việt Nam. Trên thế giới, dù dì phương Đông phân bố ở Đông Bắc Mianmar, miền Nam Trung Quốc, Bắc Thái Lan và Đông Dương. 

Tên thông dụng: dù dì phương Đông, cú cá
Bộ: Strigiformes
Họ: Strigidae
Chi: Ketupa (Bubo)
Loài: Ketupa zeylonensis (Gmelin, 1788)

Khi trưởng thành chim có bộ lông màu nâu hung với các vệt đen hẹp dọc cơ thể và ở phía trên. Mặt bụng hung nâu nhạt có các vằn nâu hẹp với các vệt dài đen nhạt. Hông có vệt trắng rộng, ở bao cánh đôi khi nhìn thấy một dải các vệt trắng nằm ngang. Không có đĩa mặt. Tròng mắt vàng sẫm hoặc da cam với con ngươi đen. Mỏ xám. Chân xám không phủ lông.

Chim non giống chim trưởng thành nhưng bộ lông có màu hung nhiều hơn, các vạch nhỏ và mờ hơn.

Chim sống ở vùng đồi núi, trong các rừng thưa, rừng gần nguồn nước như suối, đầm lầy,… là những sinh cảnh dễ tìm thấy nguồn thức ăn chủ yếu của chúng là cá. Chế độ ăn của dù dì phương Đông chủ yếu là cá, ếch và cua nước ngọt. Chim cũng ăn cả tôm hùm đất (crayfish; ở những quốc gia có loài này), rắn, thằn lằn, động vật gặm nhấm và chim nhỏ.

Dù dì thường làm tổ làm ở kẽ đá, hốc cây, và hoạt động chủ yếu vào ban đêm. Tổ được xây dựng trong các hốc hoặc chỗ trũng trên cây, gờ đá hoặc bờ suối dốc, thường ở gần nước. Đôi khi chúng cũng tận dụng lại tổ cũ bỏ hoang của các loài chim ăn thịt khác.

Chúng sống thành đôi, giai đoạn sinh sản vào tháng 11 đến tháng 5 năm sau, mỗi lần đẻ 1-2 trứng. Chim non thường được thấy vào khoảng tháng 5 đến tháng 7 hàng năm.

Dù dì phương Đông có tên trong Sách Đỏ thế giới được xếp vào mức ít quan tâm. Tuy vậy, chim cũng được xác định là đã tuyệt chủng tại Israel; nguyên nhân chính được cho là bởi việc đầu độc hàng loạt loài gặm nhấm vào những năm 1950 bằng hóa chất nông nghiệp, cũng như việc rút cạn nước của Hồ Hula và đầm lầy liền kề, và tình trạng ô nhiễm các dòng sông.

Loài này ít thấy ở phương Tây nên người dân không có nhiều thông tin và ghi nhận nhiều về chúng. Theo IUCN, trong một số trường hợp, dù dì bị nông dân chủ các trang trại cá bắn chết vì xung đột lợi ích vô tình xảy ra khi chúng tìm mồi quanh các khu vực dân cư sinh sống.

Các vùng phân bố của dù dì phương Đông hiện nay được thể hiện trên bản đồ bên dưới, phần màu vàng.

So sánh thông tin mô tả 2 loài Dù dì phương Đông và Cú vọ lưng nâu. 

Chim cũng là một trong những loài sinh sống tại VQG Cát Tiên bởi nơi đây có 5 kiểu rừng, độ ẩm cao, gần sông suối, là sinh cảnh lý tưởng cung cấp cho chúng trữ lượng thức ăn dồi dào. Do tập tính hoạt động chủ yếu về đêm, du khách hiếm có dịp gặp được dù dì trong chuyến tham quan, nghỉ ngơi tại Vườn. Tuy vậy, du khách vẫn có thể quan sát tiêu bản dù dì phương Đông và nhiều loài động vật, thực vật khác tại Bảo tàng thiên nhiên Vườn.

Họa sĩ Hoàng Thúy Liệu sinh năm 1955 tại Thái Bình; quê gốc ở Đồ Sơn, Hải Phòng. Bố mẹ tuy làm việc trong ngành y nhưng lại thuộc nhiều thơ, thích làm thơ, thích vẽ tranh và mê nhạc cổ truyền. Đây là nền tảng đưa bà đến sự nghiệp họa sĩ về sau.

“Họa sĩ thiết kế tem cũng như người viết sử, các sự kiện, các thời kỳ lịch sử đều được người họa sĩ thiết kế tem “nén” một cách độc đáo trong các con tem nhỏ bé của mình. Tổng hợp các con tem lại sẽ có một bức tranh lịch sử sống động, rõ nét”.

Bà là tác giả của hơn 200 mẫu tem mang đậm hồn cốt dân tộc với nhiều chủ đề phong phú như: Danh nhân, di sản văn hóa, nhạc cụ dân tộc, kiến trúc, hoa trà, động vật… trong đó nhiều mẫu tem đã giành được giải thưởng danh giá ở trong nước và quốc tế. Năm 2015, nữ họa sĩ cùng nhà sưu tập tem Vũ Văn Tỵ đồng tổ chức triển lãm mỹ thuật Câu chuyện của tem tại Hà Nội.

Bên cạnh sự nghiệp chính, nữ họa sĩ còn tham gia cống hiến cho nền âm nhạc dân tộc nước nhà. Bà đi hát thiện nguyện, phát hành 2 album công đức các chùa. Vol 1 “Tiếng hát cửa thiền” tập hợp những bài hát về Phật, chùa… các thể loại: nhạc mới, quan họ, ngâm thơ, chèo, cải lương, chầu văn còn Vol 2 “Vu lan” là những bài hát về nhớ ơn cha mẹ với các thể loại như: văn, chèo, cải lương… trong đó có những bài tự sáng tác.

Năm 2014, bà thành lập nhóm xẩm Sen Tây Hồ, nhóm đã từng biểu diễn tại Trại hè quốc tế năm 2014.

 

Vườn Quốc gia Cát Tiên

Thống kê truy cập

  • 0
  • 51
  • 29.978
  • 28.515

Theo dõi chúng tôi

© cattienvietnam

Vườn Quốc gia Cát Tiên

Theo dõi chúng tôi

Thống kê truy cập

  • 0
  • 51
  • 28.515

©cattienvietnam

+84 (251) 3669-228
Liên hệ